مغز پرندگان چگونه تکامل یافت؟
مغز پرندگان چگونه تکامل یافت؟
یک تیم بین المللی متشکل از زیستشناسان تکاملی و دیرینشناسان تکامل مغز در پرندگان را بازسازی کردند.
به گزارش Archaeology News Network، یک تیم بین المللی متشکل از زیستشناسان تکاملی و دیرینشناسان با استفاده از مجموعهای گسترده از حجم مغز دایناسورها، پرندگان منقرض شده از جمله آرکئوپتریکس (Archeopteryx) و ماهی گیرک بزرگ (Great Auk) و همچنین استفاده از پرندگان مدرن، تکامل مغز در پرندگان را بازسازی کردند.
این مطالعه که به صورت آنلاین در مجلهی Current Biology منتشر شد، نشان میدهد که پیش از انقراض گسترده در پایان دورهی کرتاسه، پرندگان و دایناسورهای غیر پرنده نسبتا دارای اندازهی مغزی مشابهی بودند. پس از انقراض، رابطهی بین اندازه مغز با اندازه بدن بهطور چشمگیری تغییر کرد. زیرا برخی از گونههای پرندگان تحت تابش انفجاری قرار گرفتند تا فضای زیستمحیطی را که توسط گروههای منقرض شده خالی شده بود را مجدد اشغال کنند.
دکتر دانیل کسپکا (Daniel Ksepka) استاد علوم در موزه بروس و نویسنده اصلی این مقاله میگوید: “یکی از شگفتیهای بزرگ این بود که انتخاب اندازهی کوچک بدن در پرندگان تبدیل به یک عامل اصلی در تکامل پرندگان با مغزهای بزرگ شد. بسیاری از پرندگان موفق توانستند روند تکاملی را با کوچک شدن اندازهی بدن و مغزهای نسبتا بزرگ طی کنند، در حالیکه اندازهی مغز آنها نزدیک به اندازهی مغز اجدادشان باقی مانده است”.
به منظور درک چگونگی تغییر مغز پرندگان، گروهی متشکل از 37 دانشمند از دادههای سی تی اسکن صدها پرنده و دایناسور، جهت ایجاد مدلهای مغزی بر اساس شکل حفرهی جمجمه، استفاده کردند. در کنار این دادهها، همچنین آنها از یک پایگاه اطلاعاتی غنی که شامل دادههای اندازهگیری مغز پرندگان مدرن بود نیز استفاده کردند. آنها در نهایت رشدسنجی اندازه مغز را متناسب با اندازه بدن پرنده مورد بررسی قرار دادند.
دکتر امی بالانوف (Amy Balanoff)، از دانشگاه جانز هاپکینز گفت: “هیچ مرز مشخصی بین مغز دایناسورهای پیشرفته و پرندگان اولیه وجود ندارد. پرندگانی مانند شترمرغ و کبوتر دارای همان اندازهی مغزی هستند که شما از دایناسور تروپودا (theropod ) با همان اندازه بدن انتظار دارید. در حقیقت، برخی گونهها مانند موآ (moa) دارای مغزهای کوچکتر از حد انتظار هستند.”

تصویر1. تصویر جمجمهی یک دایناسور و یک پرندهی مدرن، قسمت آبی رنگ معرف مغز پرنده است.

تصویر2. گونهای پرنده به نام جی اوراسیایی که عضوی از خانوادهی پرندگان بزرگ مغز به نام کلاغسانان (Corvidae) است.
دو گروه از پرندگان با اندازهی مغز واقعاً استثنایی به تازگی تکامل یافتهاند: طوطیها و کلاغها. این پرندگان ظرفیتِ شناختی فوق العادهای از جمله توانایی در استفاده از ابزار و زبان و به یادآوردن چهرههای انسانی دارند. مطالعهی جدید نشان دهندهی میزان بسیار بالایی از تکامل مغز در این گونه از پرندگان است که ممکن است در دستیابی به چنین اندازههای متناسب مغزی به آنها بسیار کمک کرده باشد.
دکتر ن. آدام اسمیت از موزه زمینشناسی کمبل در دانشگاه کلمسون اظهار داشت: “چندین گروه از پرندگان بالاتر از میزان متوسط تکامل اندازه مغز و بدن قرار گرفتند. اما کلاغها واقعا در این جای نمیگیرند، آنها از همه پرندگان دیگر پیشی گرفتند”.
دکتر جروین سامرز نیز از دانشگاه استونی بروک میگوید: “کلاغها اصلیترین پادشاهی پرندگان هستند. آنها مانند اجداد ما، حجم مغزها را با افزایش در اندازهی بدن و اندازهی مغز در همان زمان تکامل بخشیدند”.